Στην περιοχή της Γούρνας, στις βόρειες υπώρειες του Λόφου της Λαθούριζας έχει εντοπιστεί σημαντικό νεκροταφείο με Ταφικούς Περιβόλους, τύμβους και μεμονωμένες ταφές, που χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αι. π.Χ. Από την περιοχή αυτή διερχόταν μία από τις σημαντικότερες αρχαίες οδικές αρτηρίες, η «Αστική Οδός», που συνέδεε την Αθήνα με τα Μεσόγεια, εκατέρωθεν της οποίας ήταν οργανωμένοι οι χώροι ταφής του αρχαίου Δήμου.
Οι Ταφικοί Περίβολοι της Γούρνας αποτελούν ένα εντυπωσιακό σύμπλεγμα ταφικών μνημείων που αναπτύσσονταν σε ενιαίο χώρο και μας παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την ταφική αρχιτεκτονική και τις ταφικές πρακτικές των κλασικών χρόμων. Οι Ταφικοί Περίβολοι διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση, διασώζοντας σε μεγάλο ποσοστό την αρχική τους μορφή. Είναι ορατοί και επισκέψιμοι και αποτελούν σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία της Βάρης, καθώς το σύγχρονο όνομα ΒΑΡΗ σημαίνει τάφος (VAR- αρβανίτική ρίζα).
Στην περιοχή ξεχωρίζει ένας Ταφικός Περίβολος, σχήματος Π, κατασκευασμένος από ασβεστολιθικούς λιθόπλινθους με το σύστημα της πολυγωνικής τοιχοποιίας (διαστάσεων 14.74μ, 13.5μ, 10μ και ύψος 3.50μ). Ο εντυπωσιακός σε μέγεθος Ταφικός Περίβολος έφερε μαρμάρινη στήλη στην πρόσθια όψη του που χρονολογείται στον 4ο αι. π.Χ και είχε ήδη συληθεί από την αρχαιότητα. Η έρευνα στο εσωτερικό του μνημείου πιστοποίησε την ύπαρξη προγενέστερου ταφικού τύμβου (διαμέτρου 17μ), από ωμούς πλίνθους. Δύο άλλοι μικρότεροι σε μέγεθος Ταφικοί Περίβολοι σχήματος Π, επιμελημένης τοιχοποιίας, κείτονται ανατολικά και νότια του παραπάνω Ταφικού Περιβόλου.
Σε απόσταση περίπου 300μ από τα προαναφερθέντα ταφικά μνημεία, έχει διατηρηθεί σε νησίδα της Λεωφόρου Βάρης-Κορωπίου στο ρεύμα προς Κορωπί έτερος Ταφικός περίβολος, σχήματος Π, πολυγωνικής τοιχοποίας (διαστάσεων 16.6μ, 8μ, 3.9μ που εντάσσεται στο ίδιο νεκροταφείο.
Τα ευρήματα από τους Ταφικούς Περιβόλους χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αι. π.Χ.

Αναφορές
ΗΡΟΔΟΤΟΣ Ἱστορίαι
[8.93.1] Σ᾽ αυτή τη ναυμαχία την πιο μεγάλη δόξα την κέρδισαν οι Αιγινήτες και μετά απ᾽ αυτούς οι Αθηναίοι, ενώ σαν άτομα ο Πολύκριτος ο Αιγινήτης και οι Αθηναίοι Ευμένης, από το δήμο Αναγυρούντα, κι ο Αμεινίας απ᾽ την Παλλήνη
Αριστοφάνης, Λυσιστράτη
ΚΑΛΟΝΙΚΗ
Αλλά η Θεαγέναινα, για να’ρθει εδώ τρεχάτη, πήγε και συμβουλεύθηκε τη νύχτα την Εκάτη. Μα να που φθάνουν μερικές… να κι άλλες που κινάνε. Ού, ού ! Κι αυτές ποιες να’νε;
ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Ά, είν’ απ’ τον Ανάγυρο [όλα αυτά τα πλήθη.]
ΚΑΛΟΝΙΚΗ
Θαρρώ πως ο ανάγυρος στ’ αλήθεια εκινήθη.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Κατὰ Μειδίου
[200] ἀλλ᾽ οὐ Μειδίας, ἀλλ᾽ ἀπὸ ταῆς ἡμέρας ταύτης λέγει, λοιδορεῖται, βοᾷ. Χειροτονεῖταί τις· Μειδίας Ἀναγυράσιος προβέβληται. Πλουτάρχου προξενεῖ, ταἀπόρρητ᾽ οἶδεν, ἡ πόλις αὐτὸν οὐ χωρεῖ. Καὶ ταῦτα πάντα ποιεῖ δῆλον ὅτι οὐδὲν ἄλλ᾽ ἐνδεικνύμενος ἢ ὅτι «ἐγὼ οὐδὲν πέπονθ᾽ ὑπὸ ταῆς καταχειροτονίας, οὐδὲ δέδοικ᾽ οὐδὲ φοβοῦμαι ταὸν μέλλοντ᾽ ἀγῶνα».
[200] Όχι όμως και ο Μειδίας! Από την ημέρα της καταδίκης του μιλάει, βρίζει, ξεφωνίζει! Γίνεται μία εκλογή· ο Μειδίας από τον Αναγυρούντα είναι υποψήφιος. Γίνεται πρόξενος του Πλουτάρχου, γνωρίζει τα απόρρητα της πόλης, η πόλη δεν τον χωράει! Και όλα αυτά τα κάνει με φανερή πρόθεση να διακηρύξει αυτό και μόνο: «Δεν έπαθα τίποτε από την καταδίκη, δεν φοβάμαι ούτε ανησυχώ για τη μελλοντική δίκη».
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Κατὰ Αφόβου
[17] ὡς γὰρ ταὰς δίκας ταύτας ἔμελλον εἰσιέναι κατ᾽ αὐτῶν, ἀντίδοσιν ἐπ᾽ ἐμὲ παρεσκεύασαν, ἵν᾽ εἰ μὲν ἀντιδοίην, μὴ ἐξείη μοι πρὸς αὐτοὺς ἀντιδικεῖν, ὡς καὶ ταῶν δικῶν τούτων τοῦ ἀντιδόντος γιγνομένων, εἰ δὲ μηδὲν τούτων ποιοίην, ἵν᾽ ἐκ βραχείας οὐσίας λῃτουργῶν παντάπασιν ἀναιρεθείην. Καὶ τοῦτ᾽ αὐτοῖς ὑπηρέτησε Θρασύλοχος ὁ Ἀναγυράσιος• ᾧ τούτων οὐδὲν ἐνθυμηθεὶς ἀντέδωκα μέν, ἀπέκλεισα δ᾽ ὡς διαδικασίας τευξόμενος• οὐ τυχὼν δὲ ταύτης, ταῶν χρόνων ὑπογύων ὄντων, ἵνα μὴ στερηθῶ ταῶν δικῶν, ἀπέτεισα ταὴν λῃτουργίαν ὑποθεὶς ταὴν οἰκίαν καὶ ταἀμαυτοῦ πάντα, βουλόμενος εἰς ὑμᾶς εἰσελθεῖν ταὰς πρὸς τουτουσὶ δίκας.

Οδηγίες Πρόσβασης.
- Μετρό:Γ2, Γραμμή 2,(κόκκινη), στάση: “Ελληνικό” και λεωφορείο: • Γραμμή 122: Ελληνικό – Βούλα – Βουλιαγμένη – Βάρκιζα – Σαρωνίδα • Γραμμή 171: Ελληνικό – Βάρκιζα - Τραμ μέχρι τη Βούλα και λεωφορείο: • 117: Γλυφάδα – Βούλα - Βουλιαγμένη – Βάρη - Λεωφορείo: • ΚΤΕΛ Αττικής Αθήνα – Σούνιο

Ιδιαιτερότητες - Επικινδυνότητα
Ο χώρος είναι επισκέψιμος μόνο κατόπιν συνεννόησης με την αρμόδια εφορία αρχαιοτήτων. (email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., τηλ. 2104590700)